Arbeidsvitaminen in plaats van psalmen

Geen orgelspel of psalmen meer. In de oude Jozefkerk in Hillegom klinkt de laatste maanden andere muziek. Arbeidsvitaminen schalt er uit de onvermijdelijke bouwvakkersradio. Want het voormalige godshuis wordt in rap tempo verbouwd tot appartementen.

Ton Kalkers (86) kijkt zijn ogen uit tijdens de kleine rondleiding voor een aantal genodigden, verzorgd door de projectontwikkelaar. De aannemer in ruste stond aan de wieg van de Vereniging Instandhouding Jozefkerk en Pastorie die zich sinds de sluiting van de kerk in 2009 heeft ingezet voor behoud van de gebouwen. „Het geeft me een onbeschrijfelijk goed gevoel hier nu te lopen en te weten dat het ons uiteindelijk toch is gelukt”, zegt Kalkers.

De Hillegommer herinnert zich nog goed dat hij het droeve nieuws in 2008 te horen kreeg, tijdens een bijeenkomst in de toenmalige Paulus LTS. Hillegom was te klein voor twee katholieke kerken geworden. De Martinuskerk mocht blijven, maar de Jozefkerk zou plat gaan. Want het bisdom moest er niet aan denken dat het gebouw een ’profane’, commerciële bestemming zou krijgen.

„Ik dacht meteen: dat nooit”, zegt Kalkers. „Deze kerk is met dubbeltjes en kwartjes van onze ouders tot stand gekomen. Mijn eigen vader heeft aan de bouw meegewerkt. Dit zouden we niet laten gebeuren.” Nog dezelfde avond sprak Kalkers erover met de toenmalige wethouders Jan Weijers en Marc Witteman. „Tien dagen later was het gebouw een gemeentelijk monument, waardoor het in elk geval een enigszins beschermde status kreeg.”

Park

Toch bleef de dreiging van sloop lang boven het tussen 1925 en 1927 gebouwde godshuis hangen. Verschillende plannen voor een andere bestemming passeerden in de loop der jaren de revue, maar gingen steeds niet door. In 2014 opperde toenmalig wethouder Ivo ten Hage nog er maar een park van te maken.

Maar ook dat gebeurde niet en in de Haarlemse ontwikkelaar RENWARD werd uiteindelijk een partij gevonden die het wel aandurfde. Die noemde de kerk en omgeving weliswaar Jozefpark, maar kondigde aan al het kerkelijke vastgoed te laten staan: de kerk, de pastorie ernaast en het nonnenverblijf Theresiahuis erachter.

RENWARD concentreert zich inmiddels op verbouw van de Jozefschool en de nieuwbouw van een aantal rijwoningen en een appartementenflat in het Jozefpark. Voor de ontwikkeling van het kerkelijk vastgoed werd in zee gegaan met het Veenendaalse Ridge BV, een ontwikkelaar die vaker dit soort klussen doet en bovendien gespecialiseerd is in zorg.

Herstelhotel

Want alle drie de gebouwen – kerk, pastorie en Theresiahuis – krijgen een zorgbestemming. In de kerk komen 22 of 24 appartementen voor mensen die psychogeriatrische zorg (24-uurszorg) krijgen. De pastorie wordt een herstelhotel. Daar kunnen tien mensen verblijven die bijvoorbeeld na een operatie uit het ziekenhuis zijn ontslagen, maar nog niet naar huis kunnen. In het Theresiahuis tenslotte komen tien ruime woonzorgeenheden (aanleunwoningen) waar lichte zorg wordt geboden.

Van Ridge noemt de verbouwing van de drie panden ’een grote uitdaging’. „Het is niet de makkelijkste manier van bouwen, maar wel een heel mooie. Een groot vraagstuk is bijvoorbeeld altijd: hoe breng je voldoende licht in zo’n gebouw zonder de boel te vernachelen?” De bouwers losten dit op door her en der extra openingen in de kerkmuur te maken. Onder andere zijn op een aantal plekken hoge ramen in de muren ’gesneden’ en zijn de halfronde glas-in-loodramen vergroot tot de grond. Achter in de kerk is ook een flinke bres in de muur geslagen voor de aanbouw van een serre.

„Je komt altijd ellende en onverwachte dingen tegen bij dit soort klussen”, vertelt Nieuwenhuis tijdens de rondleiding. „Zo bleek deze kerk niet onderheid maar op staal te staan. We hebben alsnog een fundering gemaakt door palen in de grond te boren.” Een andere onverwachte tegenvaller was het leistenen dak van het parochiehuis. De gebruikte leien zijn waarschijnlijk destijds niet de allerduurste geweest, want ze bleken behoorlijk aan het einde van hun latijn en moeten worden vervangen. Of dat op de kerk zelf ook het geval is, is nog niet duidelijk.

Dit jaar

Ondanks dit soort tegenvallers is het de bedoeling dat de verbouwing van de drie gebouwen eind dit jaar klaar is. Nieuwenhuis: „Alles onder de grond, leidingen, afvoeren en dergelijke is klaar. Ook een liftschacht is gemaakt. We beginnen op korte termijn aan de vloer en als die er inzit, gaat het hard.”

Op de vraag waarom er louter voor zorgappartementen is gekozen, zegt Nieuwenhuis: „Kijk, het had meer opgeleverd als we er ’gewoon’ woningen van hadden gemaakt. Maar ten eerste hebben deze gebouwen een maatschappelijke bestemming en ten tweede is ook de behoefte aan dit soort appartementen groot. Als het niet zou uitkomen, zouden we het niet doen, hoor.”

Binnen drie tot zes maanden verwacht Nieuwenhuis alle appartementen te hebben verhuurd. „Geen twijfel, de vraag is enorm. Het zorgpersoneel vinden, dat gaat nog het lastigst worden.”

Jozefpark

Behalve de verbouwing van het kerkelijk vastgoed bestaat het Jozefpark ook uit een aantal nieuwbouwprojecten. Zo worden op het schoolplein van de Jozefschool acht eengezinswoningen gebouwd. De Jozefschool zelf wordt verbouwd tot twaalf kleine huurappartementen. Verder komt naast de moskee een appartementenflat. Dit gebouw telt zes lagen en 22 woningen. Het gebouw krijgt de naam ’Crescendo’, naar de in 2019 ter ziele gegane gelijknamige muziekvereniging die 89 jaar heeft bestaan en de laatste decennia op deze plek haar clubhuis De Drempel had. De Drempel wordt momenteel gesloopt.

Orgel

Het orgel uit de Jozefkerk heeft een andere bestemming gekregen. Verhuizing naar de Martinuskerk, waar het orgel aan vervanging toe is, bleek niet mogelijk. Het instrument – gemaakt door het plaatselijke Adema’s Kerkorgelbouw – krijgt een plek in de gereformeerde De Valk-Wekeromkerk in Lunteren op de Veluwe.

Bron | Haarlems Dagblad, bekijk hier het originele artikel

Nieuwsbrief

Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief!